Dünya Ekonomisinde Kriz Alarmı: Merkez Bankalarının Korkutan Uyarısı!

Küresel ekonomi kritik bir noktada: Merkez bankalarının çatı kurumu BIS uyarılarda bulundu. Son günlerde görev süresi sona ermek üzere olan Genel Müdür Agustín Carstens, Amerika merkezli ticaret çatışmalarının ve uluslararası politikadaki ani değişimlerin, uzun yıllardır süregelen ekonomik dengeyi sarstığını ifade etti.

"BELİRSİZLİK DÖNEMİNE GİRDİK"

Carstens, “Küresel ekonomi artık çok daha belirsiz ve öngörülemez bir evrede” diyerek bu durumun sadece ekonomik alanı değil, aynı zamanda kurumsal yapıların kamu güvenini de tehdit ettiğini vurguladı. Bu bağlamda merkez bankalarının rolü ön plana çıkmakta. BIS raporu, ABD Başkanı Donald Trump’ın 9 Temmuz’da hayata geçirmesi beklenen yeni gümrük tarifeleri öncesinde yayımlandı. Son altı ayda yaşanan jeopolitik çalkantılar, BIS’in tespitlerini daha da kritik hale getiriyor.

Trump’ın, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’a yönelik “aptal” gibi sert eleştirilerine dolaylı bir şekilde yanıt veren Carstens, hükümetler ile merkez bankaları arasında dönem dönem anlaşmazlıkların yaşanmasının “doğası gereği” normal olduğunun altını çizdi.

KORUMACILIK ENDİŞELERİ VE DOLARDAKİ DÜŞÜŞ

Raporda artan korumacılık eğilimleri ve ticaretin parçalanmasına yönelik endişelerin öne çıktığı gözlemleniyor. Carstens, bu durumun uzun zamandır zayıflayan büyüme ve verimlilik oranlarını daha da olumsuz etkilediğini ifade etti.

BIS Baş Ekonomik Danışmanı Hyun Song Shin, dikkat çeken bir başka veriyi paylaştı: ABD doları yılbaşından bu yana yüzde 10 değer kaybetti. Bu durum, serbest döviz kuru uygulamasının başladığı 1970'lerden bu yana ilk yarıdaki en büyük düşüş olabilir. Shin, bu gerilemenin ABD varlıklarına yönelik geniş çaplı bir kaçış anlamına geldiğine dair kesin bir kanıt olmadığını belirtmekle birlikte, ABD dışındaki yatırımcıların döviz koruma işlemlerinin bu düşüşe katkı sağladığını belirtti.

BORÇLAR ARTIYOR, SİSTEM DAYANIKSIZ HALE GELİYOR

BIS’in raporunda şu uyarılar öne çıkıyor:
•Küresel ekonomi şoklara karşı daha az dirençli hale geldi.
•Yaşlanan nüfus, iklim değişikliği, tedarik zincirindeki aksaklıklar ve jeopolitik gerilimler riskleri artırmakta.
•COVID sonrası yükselen enflasyon, toplumun fiyat algısını kalıcı olarak değiştirdi.
•Artan kamu borcu, faiz oranlarına karşı sistemin kırılganlığını artırıyor. Bu durum, hükümetlerin ekonomik kriz anlarında harcama yapabilme yeteneklerini de sınırlıyor.
Carstens, “Bu borçlanma trendi bu şekilde devam edemez” diyerek, özellikle savunma harcamalarındaki artışın durumu daha zor hale getirebileceği uyarısında bulundu.

BIS TARİHİ BİLANÇO AÇIKLADI

Raporda BIS’in mali durumuna dair veriler de yer almakta. Banka, 1,2 milyar dolarlık net kâr elde ederken, toplam kapsamlı geliri 5,3 milyar dolarla rekor bir seviyeye ulaştı. BIS’e yatırılan döviz mevduatları ise tarihin en yüksek düzeyine ulaşmış durumda. Carstens, “BIS’in en yüksek kredi notuna sahip olması büyük bir öneme sahip” diyerek kurumun güvenilirliğini bir kez daha vurguladı.