Yıllık İzin Hakkınızı Paraya Çevirme İmkanınız Var mı? 2025’te Bilmeniz Gerekenler!

Çalışma hayatının yoğun dinamikleri içinde, çalışanların en önemli haklarından biri olan yıllık ücretli izin, İş Kanunu ile güvence altına alınmıştır. Hangi sektörde olursa olsun, belirli bir işverene bağlı olarak en az bir yıl hizmet veren her çalışanın yıllık izne hakkı bulunmaktadır. Bu hak sadece dinlenme amacı taşımamakta, aynı zamanda iş hayatında önemli bir düzenleme görevi üstlenmektedir. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, yıllık izinle ilgili bilinmesi gereken önemli ayrıntıları paylaştı.

İZİN SÜRESİ KIDEME BAĞLI OLARAK DEĞİŞİYOR

İş Kanunu’na göre yıllık izin müddeti, çalışanların aynı işverene bağlı olarak geçirdikleri süreyle ilişkilidir. Buna göre;

• 1 yıldan 5 yıla kadar olan sürede çalışanlar için en az 14 gün,
• 5 yıldan fazla, ancak 15 yıldan az hizmet verenler için en az 20 gün,
• 15 yıl ve daha fazla süre hizmet edenler için ise en az 26 gün izin tanınmaktadır.

Yer altı işlerinde çalışan madenciler için bu süreler 4 gün artırılmaktadır. Ayrıca, 18 yaş altında ve 50 yaşından büyük olan çalışanlar için yıllık izin süresi en az 20 gündür. Bu süreler, yasal asgari geçerliliği olan sınırlar olup, işveren daha fazla izin verebilir fakat daha az olmaması gerekir.

İZİN HAKLARINDAN FERAGAT EDİLEMEZ

Çalışanların yıllık ücretli izin hakkı, İş Kanunu’nun 53. maddesiyle güvence altına alınmış olup, bu haktan ne işveren ne de çalışan feragat edebilir. Dolayısıyla, “İzne gitmeyeceğim, bunun karşılığında parasını vereyim” önerisi veya “İzinden feragat edeyim, parasını alayım” talebi mevcut yasal düzenlemeler açısından geçerli değildir.

KULLANILMAYAN İZİN ÜCRETİ İŞTEN AYRILINCA ÖDENMEKTEDİR

Bir işçi, işten ayrıldığında, ister kendi isteğiyle, ister işveren tarafından işten çıkartılsın, kullanılmayan izin günlerine ilişkin alacaklarını talep etme hakkına sahiptir. Bu alacak, çalışanın işten ayrıldığı tarihteki son maaş üzerinden hesaplanır.

İZİN SÜRELERİ BÖLÜNEBİLİR, AMA ŞARTLAR SÖZ KONUSU

Yasal olarak yıllık izin süreklilik arz etmelidir. Ancak, taraflar arasında karşılıklı bir mutabakat sağlanırsa, bu süre parçalar halinde kullanılabilir. Fakat her bir parçanın en az 10 günden az olmaması gerekmektedir. Örneğin, bir çalışan yıllık iznini 10 gün + 4 gün şeklinde bölmeyi tercih edebilir. Bunun yanı sıra, 7 gün + 7 gün gibi iki eşit parça da oluşturması mümkündür.

BAYRAM VE TATİL GÜNLERİ İZNE DAHİL DEĞİLDİR

Yıllık izin süresi hesaplanırken, izne denk gelen hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri, izin süresinden düşülmez. Örnek vermek gerekirse, 10 günlük bir izne çıkan bir çalışanın izni, içerisinde 29 Ekim gibi bir tarih barındırıyorsa, o gün izin süresinde yer almaz ve toplam izin süresi bir gün daha uzamış olur.

İZİN ÜCRETİ ÖNCEDEN ÖDENMELİDİR

Yasal çerçeveye göre işveren, çalışanın izin dönemi ücretini önceden ya da avans şeklinde ödemekle yükümlüdür. Her ne kadar bu uygulamaya her zaman uyulmasa da, Yargıtay’ın kararlarına göre bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen bir işverenin çalışanı, durumu gerekçe göstererek iş sözleşmesini haklı nedenle sonlandırabilir ve kıdem tazminatı talep etme hakkı elde edebilir.

UZAKTAN TATİL YAPANA YOL İZNİ

İzinlerini başka bir şehirde geçirecek çalışanlara, belgeleriyle birlikte 4 güne kadar ücretsiz yol izni tanınabilir. Bu izin, yıllık izne eklenir, ancak bu süre zarfında çalışandan ücret talep edilemez.